Kambodza
Kambodża, Królestwo Kambodży – państwo w południowo-wschodniej Azji, na Półwyspie Indochińskim, nad Zatoką Tajlandzką. Graniczy od zachodu i północy z Tajlandią (długość granicy – 803 km), od północy z Laosem (541 km), a od wschodu z Wietnamem (930 km).
Klimat
Kambodża leży w strefie klimatów gorących, a dokładnie zalicza się do klimatu zwrotnikowego o jego monsunowej odmianie. W kraju zaznacza się wyraźny podział na porę deszczową i suchą. Okres deszczy monsunowych przypada na miesiące letnie od połowy maja do połowy października. Wieją wtedy wiatry z południowego zachodu. W tym okresie wzrasta wilgotność powietrza, suma rocznych opadów osiąga 70%. W okresie pory suchej przypadającej na miesiące zimowe, wiatry wieją z kierunku północno-wschodniego, co oznacza niską wilgotność oraz sporadycznie występujące opady deszczu. Cechą tej pory jest także zmienne zachmurzenie.
Kambodża cechuje się wysokimi temperaturami. Na terenach nizinnych średnia roczna wynosi około 25 °C. Najcieplej jest przed nastanie pory deszczowej, gdzie średnia wartość termiczna wynosi 28 °C, najchłodniejszy jest styczeń ze średnią temperaturą 22 °C. Obszary wyżej położone cechują się niższymi temperaturami, jednak ze względu na niezbyt wysokie pasma górskie, w Kambodży nie notuje się ujemnych temperatur. Najwyższe wartości jak już wyżej wspomniano notuje się przez nastaniem monsunu letniego, temperatury dochodzą wtedy do 38 °C.
Opady są wysokie, ale ich największe ilości przypadają na okres monsunu letniego. Wartości dochodzące do 5000 mm rocznie notuje się na stokach dowietrznych, a najniższe wartości przypadają na tereny centralne, gdzie w zależności od regionu opady wahają się od 750 do 1400 mm rocznie. Średnia roczna suma opadów wynosi od 1000 do 2000 mm. Obszary leżące na północy są bardziej suche niże te leżące na południu. Wysokie opady notuje się także na wybrzeżu.
Flora
Naturalną szatę roślinną Kambodży stanowią niemal wyłącznie lasy, głównie formacje lasów tropikalnych wiecznie zielonych. Jeszcze w latach 60. XX w. lasy porastały około 75% powierzchni kraju. Dziś jednak lasów jest niewiele, ale wciąż zajmują one około 40% powierzchni. Tam gdzie rosły lasy tropikalne, teraz ich miejsce zajmują głównie pola ryżowe, a częściowo także tereny trawiaste i widne lasy wtórne. Równinne obszary przejściowe porasta sawanna o trawach dochodzących do 1,5 m wysokości.
W lasach tropikalnych Kambodży rosną cenne gatunki drzew, m.in. drzewa tekowe, kamforowe i sandałowe. Na północy kraju rosną lasy monsunowe, zrzucające liście w porze suchej. Górskie obszary na północy kraju, powyżej 800 m n.p.m. porośnięte są lasami sosnowymi, niżej zaś miejscami występują też wiecznie zielone lasy równikowe. Lasy tropikalne w Kambodży skupiają się głównie na południu kraju, a na wybrzeżu przechodzą w lasy i zarośla namorzynowe. Symbolem Kambodży są powszechnie występujące tzw. palmy cukrowe (Arenga pierzasta; Arenga pinnata), które wykorzystuje się jako surowiec budowlany oraz podstawowy składnik do wyrobu cukru, octu, lekarstw i wina. Drewno stanowi główny surowiec energetyczny kraju, dlatego środowisko naturalne zagrożone jest przez silne wylesianie.
Fauna
Świat zwierząt jest typowy dla Regionu Indochińskiego. Z dużych ssaków żyją w Kambodży słonie indyjskie, tapiry malajskie, nosorożce sumatrzańskie, bawoły banteng i antylopy garna. Największymi drapieżnikami są tygrysy i lamparty, żyjące w lasach tropikalnych. Ssaki naczelne reprezentują takie gatunki jak gibon, langur i makak. Wilgotne lasy zamieszkuje lotokot, ssak który potrafi lotem ślizgowym przemieszczać się z jednego drzewa na drugie. Poza nim żyje także kalong, który jest owadożernym nietoperzem.
Bogaty jest także świat ptaków ze względu na florę jaką reprezentuje Kambodża. Szczególnie duża jest gatunków ptaków brodzących i kuraków. W kraju żyje też wiele gatunków gadów i płazów. Zwłaszcza wśród gadów liczne są gatunki węży, min. pytony siatkowe i tygrysie, oraz wiele mniejszych węży żyjących na drzewach lasów tropikalnych. Jak na obszary o klimacie gorącym i z dość dużym udziałem lasów, w Kambodży istnieją setki gatunków owadów, w tym jadowite pająki. W rzekach i w wodach Zatoki Tajlandzkiej występuje wiele gatunków ryb i skorupiaków.
Historia.
Pierwszym trwałym państwem na terytorium obecnej Kambodży był Funan (od I w. n.e.), który w połowie VI w. podbiła sąsiednia Czenla. Na ziemiach Funanu i Czenli, znajdujących się w kręgu kultury indyjskiej, w IX w. powstało zjednoczone państwo Khmerów. Pod rządami dynastii angkorskiej (założonej przez Dżajawarmana II) królestwo Khmerów zajmowało znaczny obszar (za Dżajawarmana VII oprócz Kambodży także terytoria obecnej Birmy, Laosu, Tajlandii, Wietnamu i Malezji). Potędze politycznej towarzyszył rozwój kulturalny, m.in. budowle Angkor Wat (za Surjawarmana II) i Angkor Thom (za Dżajawarmana VII). W końcu XIII w. imperium Khmerów zaczęło upadać. Schyłek ich potęgi zbiegł się z upadkiem wierzeń hinduistycznych i rozszerzeniem wpływów buddyzmu. Po zajęciu 1432 przez Tajów dotychczasowej stolicy Angkor przeniesiono ją do Phnom Penh. W XVI w. do Kambodży przybyli pierwsi Europejczycy. Od końca tego stulecia kraj stał się obiektem rywalizacji Syjamu (ob. Tajlandia) i Wietnamu, trwającej do połowy XIX w. W 1863 król Norodom I uznał protektorat Francji, a w 1884 Kambodża została kolonią francuską (1887 częścią Indochin Francuskich), co na przełomie XIX i XX w. stało się przyczyną powstań narodowych.
W czasie II wojny światowej Kambodża była od 1941 okupowana przez Japonię (do 1945) i Tajlandię (do 1946). Po wojnie działania powstańcze przeciwko Francuzom rozpoczęły Khmer Issarak i komuści. W 1949 Francja przyznała Kambodży niepodległość w ramach Unii Francuskiej, a 1953 uznała jej suwerenność i ewakuowała oddziały wojskowe. W 1954 konferencja genewska potwierdziła niepodległość. W 1955 Kambodża wystąpiła z Unii i została członkiem ONZ. Po wybuchu wojny wietnamskiej przez terytorium Kambodży transportowano zaopatrzenie dla Vietcongu. W 1970 stało się to przyczyną inspirowanego przez USA zamachu stanu gen. Lon Nola, który obalił sprzyjającego komunistom księcia Sihanouka (od 1960 szefa państwa). Do Kambodży wkroczyły wówczas oddziały amerykańskie i południowowietnamskie. Proklamowano Republikę Khmerską, a książę Sihanouk udał się na emigrację do Pekinu, gdzie założył Zjednoczony Front Narodowy Kambodży (FUNK), z udziałem maoistowskiej frakcji komunistów (tzw. Czerwoni Khmerowie). FUNK podjął walkę zbrojną, a po wycofaniu się USA z Indochin (1973) jego oddziały zdobyły 1975 Phnom Penh. Władzę objęli Czerwoni Khmerowie. Ich przywódca Pol Pot został premierem, a księcia Sihanouka (ponownie szefa państwa) zmuszono 1976 do rezygnacji (nazwę państwa zmieniono na Demokratyczna Kampucza). Rządy Czerwonych Khmerów, którzy za pomocą bestialskiego terroru usiłowali zorganizować społeczeństwo w komuny wiejskie, spowodowały ponad milion ofiar wśród ludności. W XII 1978 przeciwnicy Pol Pota utworzyli Zjednoczony Front Ocalenia Narodowego Kampuczy, poparty przez Wietnam. W I 1979 wojska wietnamskie zdobyły Phnom Penh, umożliwiając Frontowi objęcie władzy (nazwę państwa zmieniono na Kampuczańska Republika Ludowa), a Czerwoni Khmerowie przeszli do partyzantki (na pograniczu z Tajlandią).
W 1982 ks. Sihanouk objął kierownictwo koalicyjnego rządu na emigracji (z udziałem ugrupowań zwalczających prowietnamski reżim, wśród nich Czerwonych Khmerów). Prowadzone od 1987 spotkania Sihanouka z premierem rządu w Phnom Penh — Hun Senem — doprowadziły do zwołania VIII 1989 w Paryżu konferencji w sprawie Kambodży (od IV 1989 p.n. Państwo Kambodża); IX 1989 Wietnam ogłosił wycofanie swoich wojsk.
Na konferencji paryskiej X 1991 uzgodniono powołanie Najwyższej Rady Narodowej pod przewodnictwem księcia Sihanouka oraz przeprowadzenie pod nadzorem ONZ wyborów parlamentarnych V 1993. Zbojkotowane przez Czerwonych Khmerów wybory zakończyły się zwycięstwem zwolenników księcia. We IX 1993 Zgromadzenie Konstytucyjne opowiedziało się za przywróceniem monarchii, z Sihanoukiem jako królem. Mimo formalnego porozumienia trwała rywalizacja między monarchistami a Kambodżańską Partią Ludową (KPL) Hun Sena. W 1997 Hun Sen odsunął od władzy monarchistów. Jednocześnie Czerwoni Khmerzy aresztowali Pol Pota i skazali go na dożywotnie więzienie (zmarł 1998). W wyborach parlamentarnych 1998 i 2003 zwyciężyła KPL, a XI 1998 powstał koalicyjny (z udziałem monarchistów z FUNCINPEC) rząd Hun Sena. W 1998 poddali się rządowi przywódcy Czerwonych Khmerów. Na początku 2001 Zgromadzenie Narodowe i Senat zatwierdziły ustawę o powołaniu trybunału do osądzenia zbrodni Czerwonych Khmerów. W X 2004 nowym królem, po abdykacji Sihanouka został jego syn książę Norodom Sihamoni.
Zgodnie z konstytucją z 1993 Kambodża stałą się ponownie monarchia konstytucyjną. Głową państwa i zwierzchnikiem sił zbrojnych jest król, powoływany dożywotnio przez Radę Tronową. Władza ustawodawcza należy do 122-osobowego Zgromadzenia Nar. (izba niższa), wybieranego w wyborach powszechnych na 5-letnią kadencję, i 61-osobowego Senatu (izba wyższa), powoływanego przez partie polityczne w proporcji do ich reprezentacji w izbie niższej. Władzę wykonawczą sprawuje rząd. Premiera powołuje król na wniosek przewodniczącego Zgromadzenia Narodowego. Konstytucja ustanowiła niezawisłe sądownictwo z Sądem Najwyższym na czele.
Flaga Kambodży składa się z 3 kolorów – niebieskiego,czerwonego i białego.
Symbolika
Kolor niebieski (2 pasy: na dole i u góry flagi) symbolizuje rodzinę królewską, czerwony – naród, a biały – religię (buddyzm). W centralnej części przedstawiona jest świątynia Angkor Wat (pojawiała się ona na każdej fladze Kambodży, z wyjątkiem flagi z lat 1991-1993).
Historia
Flaga w tej postaci obowiązywała od 20 października 1948 do 9 października 1970. Przywrócił ją król Norodom Sihanouk 21 września 1993. Jej wygląd w historii zmieniał się już kilkakrotnie.
Herb Kambodży w obecnej formie zostało przyjęty w 1993 roku i nawiązuje do wcześniejszego z 1953 roku.
W niebieskim polu tarczy, dwukondygnacyjny postument ze złotych pucharów, na którym spoczywa złoty święty miecz Khmerów (według legendy wykonany przez bóstwo sztuki dla króla Dżajawarmana VI), rękojeścią w lewo. Poniżej dwie zielone gałązki wawrzynu połączone gwiaździstą rozetą Królewskiego Orderu Kambodży. Tarczę wieńczy wielopoziomowa korona monarchy zdobna na swoim szczycie diamentem, od którego roztaczają się wokół złote promienie. Tarczę okrywa płaszcz heraldyczny. Po bokach herbu jako trzymacze, dwa mityczne zwierzęta: gajasingha (lew z głową słonia), a rajasingha (królewski lew), po lewej (heraldycznie) stronie. Trzymacze, dzierżą w łapach ceremonialne królewskie parasole, stojąc na rozpostartej poziomo szarfie z dewizą w języku khmerskim „Król Królestwa Kambodży”.
Ludność.
90% ludności Kambodży stanowią Khmerowie, pozostali to Chińczycy (ok. 1%), Czamowie, Tajowie i Wietnamczycy; buddyzm wyznaje ok. 90% mieszkańców, islam — ok. 2%, chrześcijaństwo (gł. katolicy) — ponad 1%. 1975–85 spadek liczby ludności spowodowany ludobójstwem za rządów Czerwonych Khmerów i wojną domową; po 1986 szybkie tempo wzrostu spowodowane dużym przyrostem naturalnym
Phnom Penh – stolica Kambodży położona w południowo-zachodniej części kraju, przy ujściu rzeki Tonle Sap do Mekongu.
Główny ośrodek przemysłowy i naukowo-kulturowy kraju. Zakłady przemysłu spożywczego (łuszczarnie ryżu, browary, cukrownie, olejarnie, przetwórnie ryb, przemysł tytoniowy), drzewnego, włókienniczego, metalowego i elektromaszynowego (budowa łodzi, montaż ciągników, przemysł samochodowy). Liczne rzemiosło artystyczne (wyroby ze srebra i kości słoniowej).
Duży port rzeczny dostępny dla małych statków morskich. Międzynarodowy port lotniczy w (Pochentong). Węzeł drogowy, stacja kolejowa na trasie Ho Chi Minh – Bangkok. Połączenie linią kolejową i drogą samochodową z głównym portem morskim Preăh Sihanŭk.
Działają tu dwa uniwersytety (założone w 1954 i 1960) oraz politechnika.
Srebrna Pagoda – zespół budowli świątynnych w Phnom Penh. Obejmuje świątynię królewską zwaną oficjalnie Preah Vihear Preah Keo Morakot, a zazwyczaj określaną jako Wat Preah Keo.
W głównym budynku znajduje się skarbiec narodowy zawierający m.in. złote posągi Buddy. Najsłynniejszy z nich to kryształowy Budda, zwany potocznie kambodżańskim szmaragdowym Buddą. Innym skarbem jest niemal naturalnej wielkości wizerunek Buddy Maitrei inkrustowany 9 584 diamentami. Za rządów króla Sihanouka Srebrna Pagoda została wyłożona ponad 5 tysiącami srebrnych płytek, stąd nazwa świątyni.
Muzeum Ludobójstwa Tuol Sleng – muzeum w Phnom Penh, stolicy Kambodży. Miejsce to jest dawną szkołą średnią zamienioną w niesławne Więzienie Bezpieczeństwa 21 (S-21) przez reżim Czerwonych Khmerów od momentu objęcia władzy w 1975 aż do jego upadku w roku 1979. Tuol Sleng w języku khmerskim [tuəl slaeŋ] oznacza „Wzgórze Zatrutych Drzew” lub „Wzgórze Strychniny”.
Dawna szkoła średnia Tuol Svay Prey, nazwana na cześć przodka króla Norodoma Sihanouka, to kompleks pięciu budynków, który został zamieniony w sierpniu 1975 roku, cztery miesiące po wygranej przez Czerwonych Khmerów wojnie domowej, w więzienie i centrum przesłuchań. Czerwoni Khmerzy nazwali kompleks „Więzienie Bezpieczeństwa 21” (S-21) i rozpoczęli prace nad dostosowaniem go do przyjęcia więźniów: budynki otoczono drutem kolczastym pod napięciem, klasy zamieniono w małe sale przesłuchań i cele, a wszystkie okna wyposażono w kraty i drut kolczasty, aby zapobiec ucieczkom.
Szacuje się, że od roku 1975 do 1979 w Tuol Sleng było więzionych siedemnaście tysięcy ludzi (niektóre szacunki sięgają 20 tys., lecz prawdziwa liczba nie jest znana). Więźniowie byli łapani na terenie całego kraju i zazwyczaj byli oni byłymi członkami Czerwonych Khmerów oraz żołnierzami oskarżonymi o zdradę partii i rewolucji. Pośród aresztowanych byli najwyżsi rangą politycy komunistyczni jak Khoy Thoun, Vorn Vet i Hu Nim. Chociaż oficjalną przyczyną aresztowań było „szpiegostwo”, ludzie ci mogli być uznani przez lidera Czerwonych Khmerów Pol Pota jako potencjalni liderzy wystąpień przeciwko niemu. Rodziny więźniów często były zabierane en masse w celu przesłuchania i późniejszego zabójstwa w Choeung Ek.
Chociaż większość ofiar to obywatele Kambodży, więziono również obcokrajowców w tym Wietnamczyków, Laotańczyków, Hindusów, Pakistańczyków, Brytyjczyków, Amerykanów, Nowozelandczyków i Australijczyków.
Po zwycięstwie Czerwonych Khmerów w wojnie domowej większość obcokrajowców została wydalona z kraju, a ci, którzy pozostali, zostali uznani za zagrożenie. Kilkunastu obywateli świata zachodniego przeszło przez S-21 między kwietniem 1976 a grudniem 1978. Większość z nich została pojmana na morzu przez łodzie patrolowe Czerwonych Khmerów. Pomiędzy nimi znalazło się czterech Amerykanów, trzech Francuzów, dwóch Australijczyków, Brytyjczyk i Nowozelandczyk. Jednym z ostatnich więźniów zmarłych w Tuol Sleng był Amerykanin Michael Scott Deeds, schwytany ze swoim przyjacielem Chrisem De Lance podczas żeglugi z Singapuru na Hawaje.
7 stycznia 1979 więzienie zostało zdobyte przez nacierającą armię wietnamską. W 1980 więzienie zostało udostępnione jako muzeum upamiętniające działalność reżimu Czerwonych Khmerów. Jest ono czynne do dziś i dziennie odwiedza je około 500 turystów.
Pola śmierci – miejsca kaźni w Kambodży, gdzie masowo zabijano i grzebano ofiary reżimu podczas rządów Czerwonych Khmerów. Ludobójcze praktyki w Demokratycznej Kampuczy (tak wtedy nazywała się Kambodża) trwały od 1974 do obalenia Czerwonych Khmerów w 1979, w wyniku interwencji przeprowadzonej przez Wietnam. Liczbę ofiar ocenia się na 1,7 do 2,3 mln z ok. 7 mln mieszkańców kraju ogółem (tj. 25-35%).
Terror był ściśle związany z ideologią Czerwonych Khmerów, która miała w założeniach stworzenie nowego społeczeństwa i rustykalizację Kambodży. Wszystkich niepasujących do tej koncepcji czekała bezwzględna eksterminacja. Postępowanie sądowe za przestępstwa polityczne lub drobniejsze występki rozpoczynało się od ostrzeżenia. Ludzie, którzy otrzymywali więcej niż dwa ostrzeżenia, wysyłani byli do odbycia „reedukacji”, co oznaczało w praktyce niemal pewną śmierć. Często zachęcani byli do wyznania Khmerom (organizacji) swoich „przedrewolucyjnych przestępstw i stylu życia” (co zazwyczaj oznaczało jakąś formę aktywności wolnorynkowej albo kontaktu z zagranicą: amerykańskimi misjonarzami, międzynarodowymi organizacjami pomocy humanitarnej, zagranicznymi agencjami rządowymi, a nawet zwykłym obcokrajowcem), zapewniano, że organizacja im wybaczy, a „konto zostanie oczyszczone”. W rzeczywistości zabierano ich później do miejsc takich jak Tuol Sleng czy Choeung Ek na tortury lub w celu egzekucji.
Zabici chowani byli w masowych grobach. Ze względu na oszczędność amunicji egzekucje często przeprowadzano przy użyciu motyki, młotów, siekier, łopat, zaostrzonych kijów bambusowych lub plastikowych worków na śmieci (poprzez uduszenie). Gardła ofiar podrzynano chropowatymi liśćmi palmowymi, główki noworodków rozbijano o pnie drzew[1]. Niektórym z ofiar kazano kopać własny grób – z powodu wycieńczenia kopali bardzo płytko. Żołnierze przeprowadzający egzekucje w większości byli nastolatkami chłopskiego pochodzenia, obojga płci.
Reżim Czerwonych Khmerów aresztował i zgładził prawie wszystkich podejrzanych o koneksje z obcymi lub poprzednim rządem, jak również inteligencję i przedstawicieli wolnych zawodów (w związku z tym przyjęto kryterium zabijania osób noszących okulary). Obiektem prześladowań byli Wietnamczycy, Chińczycy, Czamowie (muzułmanie), chrześcijanie oraz mnisi buddyjscy.
Najbardziej znane pole śmierci to Choeung Ek. Obecnie znajduje się tam buddyjskie miejsce upamiętnienia terroru. Oprócz niego znajdujące się w południowej dzielnicy Phnom Penh muzeum ludobójstwa Tuol Sleng wystawia wiele informacji na temat pól śmierci (m.in. fotografie zrobione podczas ekshumacji masowych grobów). Są one masowo odwiedzane przez turystów zagranicznych (ok. miliona osób rocznie).
Angkor jest jedną z najważniejszych i najwspanialszych atrakcji archeologicznych świata. Ten przy okazji największy na świecie (400 kilometrów kwadratowych) kompleks świątynny (prawie tysiąc świątyń) był między IX, a XV wiekiem stolicą (a konkretnie kilkoma kolejnymi stolicami) wspaniałego Imperium Khmerskiego. Prawdopodobnie, w XI wieku, liczący milion mieszkańców Angkor był największym miastem ówczesnego świata. Z niewyjaśnionych do dzisiaj przyczyn, w XV miasto zostało całkowicie wyludnione, opuszczone przez jego mieszkańców i na kilkaset lat zapomniane. Dopiero w 1860 roku europejski badacz zupełnie przypadkiem natknął się na wspaniałe ruiny zagubione w środku dżunglii i oddał je ponownie światu.
Angkor został umieszczony przez UNSECO na Liście Światowego Dziedzictwa.
Bokor jest klasyczną, kolonialną stacją górską. Na początku dwudziestego wieku Francuzi wybudowali tu, na zboczu góry, imponujący kompleks hotelowy, składający się poza wspaniałym hotelem, także z kasyna, kościoła, rezydencji królewskiej i wielu innych budynków. Dziś cała osada jest opuszczona i w znacznej części popadła w ruinę.
Tonle Sap jest największym jeziorem w Azji Południowo-Wschodniej. Jego powierzchnia zmienia się od 2700 kilometrów kwadratowych (1 metr głębokości) w porze suchej do 16000 kilometrów kwadratowych (9 metrów głębokości) w porze deszczowej. Na jeziorze znajduje się wiele pływających wiosek, które przemieszczają się wielokrotnie w ciągu roku w zależności od poziomu wody.
Najczęściej odwiedzaną przez turystów, położoną w pobliżu Siem Reap jest wioska Chong Kneas.
Jeziorem można się dostać z Siem Reap do Phnom Penh.
Sambor Prei Kuk to stanowisko archeologiczne w Kambodży, położone w prowincji Kampong Thom, 30 km na północ od Kampong Thom, stolicy prowincji, 176 km na wschód od Angkor i 206 km na północ od Phnom Penh. Zniszczony obecnie kompleks pochodzi z Królestwa Chenla przed-angkoryjskiego, ustanowionego przez króla Isanawarmana I, jako centralne królewskie sanktuarium i stolica, znana wówczas jako Isanapura. W 2017 r. Sambor Prei Kuk został uznany za listę światowego dziedzictwa UNESCO. Położony na wschodnim brzegu jeziora Tonle Sap, w pobliżu rzeki Sen, centralna część Sambor Prei Kuk podzielona jest na trzy główne grupy. Każda grupa ma kwadratowy układ otoczony murem z cegły. Struktury ogólnego obszaru archeologicznego zostały zbudowane w różnym czasie: grupy południowe i północne Isanavarmana I, który jest uważany za potencjalnego założyciela miasta i centralnej grupy.
Bajon – świątynia buddyjska w khmerskim Angkor Thom, na terenie kompleksu zabytkowego Angkor, zbudowana przez króla Dżajawarmana VII, a porzucona w związku z ucieczką całej ludności z miasta w 1431 r. i przeniesieniem stolicy państwa na południe.
Świątynię wzniesiono w centrum Angkor Thom na powierzchni 156 x 141 m, w formie wysokiej, kamiennej, trójpoziomowej budowli zbliżonej kształtem do piramidy. Posiadała liczne wieże, których liczbę ocenia się na 64, a do dziś przetrwały 53. Świątynia wykonana jest z dopasowanych do siebie bez zaprawy bloków piaskowca, a jej fundamenty z bloków laterytu.
Preah Vihear – hinduistyczna świątynia Śiwy na pograniczu Kambodży i Tajlandii, w Górach Dangrek, ok. 160 km na północny-wschód od Angkor.
Świątynia została zbudowana przez Khmerów w latach 893–1200 na krawędzi klifu i poświęcona hinduskiemu bogu Śiwie, umieszczona na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Znaczna część świątyni leży w gruzach, ale nadal jest miejscem pielgrzymek.
Świątynia leży w pobliżu granicy Kambodży z Tajlandią. Kambodża uznaje, że świątynia należy do jej prowincji Preah Vihear, a Tajlandia zalicza do terytorium własnej prowincji Sisaket. Świątynię kontroluje Kambodża, a Tajlandia zgłasza pretensje do niej i okolicznych obszarów.
Ta Prohm – współczesna nazwa jednej ze świątyń w kompleksie Angkor znajdującym się w prowincji Siem Reap w Kambodży, zbudowanej w stylu Bayon w 2. poł. XII i XIII w., pierwotnie nazywanej Rajavihara. Świątynia znajduje się około 1 km na wschód od Angkor Thom na południowym brzegu East Baray. Została założona przez króla Khmerów Dżajawarmana VII jako świątynia buddyzmu mahajana oraz uniwersytet. Dżajawarman VII zadedykował tę świątynię swojej matce. Od 1992 roku znajduje się na Liście światowego dziedzictwa UNESCO.
W odróżnieniu od większości kamiennych budowli kompleksu Angkor, Ta Prohm zachowała się w stanie zbliżonym do tego, w jakim została odnaleziona. Malownicze połączenie korzeni drzew porastających ruiny świątynne w środku dżungli powoduje, że Ta Prohm jest jedną z najczęściej odwiedzanych atrakcji całego kompleksu Angkor.
Wodospad Boo Sra, nazywany także Wodospadami Bou Sra lub Bonsraa, jest malowniczym wodospadem położonym w prowincji Mondulkiri w Kambodży. Można go znaleźć w dzielnicy Pechr Chenda w Bousra Eco Park, 43 km od prowincjonalnego miasta Senmonorom i zaledwie 15 km od granicy z Wietnamem. Uważany za jedną z najbardziej znanych atrakcji turystycznych Kambodży, Boo Sra jest popularny ze względu na trzykrotny spadek. Wcześniej Boo Sra mogła być oglądana tylko na poziomie gruntu. Jednak wraz z ostatnimi dodatkami platform, goście mogą teraz widzieć wodospad z wyższych poziomów, aby uzyskać lepszy widok.
Preah Khan Temple (Royal Sword)
Choć pozostała w głównej mierze niezamieszkała, ta świątynia nadal jest bardzo urocza. Część roślinności musiała zostać usunięta, aby świątynia była dostępna i bezpieczna dla turystów.
Został zbudowany dla upamiętnienia ojca Króla Dżajawarmana VII. Częścią tej świątyni jest Sala Tancerzy, ozdobiona apsarami i dwiema bibliotekami.
Beng Mealea Temple
Ta świątynia nie została odnowiona i zapewnia autentyczne doświadczenie - idealne, jeśli chcesz prawdziwego zwiedzania. Świątynia stała się jedną z otaczającymi ją drzewami i nadrabia wyjątkowo spokojną atmosferą. Rzadko odwiedzają go turyści. Łącząc elementy buddyjskie i hinduistyczne, wycieczka do świątyni Beng Mealea to niezły objazd od Angkor i zdecydowanie warto.
Pałac królewski w Phnom Penh w Kambodży to kompleks budynków, który służy jako królewska rezydencja króla Kambodży. Jego pełne imię w języku Khmer to Preah Barum Reachea Veang Chaktomuk Serei Mongkol. Królowie Kambodży zajęli go od czasu jego powstania w latach 60. XIX w., Z okresem nieobecności, kiedy kraj zawirował podczas i po rządach Czerwonych Khmerów.
Pałac powstał po tym, jak król Norodom przeniósł królewską stolicę z Oudong do Phnom Penh w połowie XIX wieku. Został zbudowany na starej cytadeli zwanej Banteay Kev. Stoi na wschód i znajduje się na zachodnim brzegu krzyża rzeki Tonle Sap i rzeki Mekong zwanej Chaktomuk.
Prasat Ta Muen Thom lub Prasat Ta Moan Thom, to khmerska świątynia położona na granicy Kambodży w prowincji Oddar Meanchey i Tajlandii w prowincji Surin. Jego nazwa tłumaczy dosłownie na "Great Temple of Grandfather Chicken" z języka Khmer. Leży nieopodal dwóch pokrewnych świątyń na gęsto zalesionym terenie, gdzie dostęp jest utrudniony na jednym z przełęczy przez Góry Dangrek.
Park Narodowy Phnom Kulen i oficjalnie znany jako Preah Cheyvaraman-Norodom Phnom Kulen National Park to park narodowy w Kambodży. Znajduje się w masywie górskim Phnom Kulen w prowincji Siem Reap. Podczas ery Angkorów relief był znany jako Mahendraparvata i był miejscem, w którym Dżajawarman II sam ogłosił chakravartin, akt uważany za fundament imperium Khmerów.
Kbal Spean to stanowisko archeologiczne z epoki angkorowskiej na południowo-zachodnich zboczach wzgórz Kulen na północny wschód od Angkor w dzielnicy Siem Reap, w prowincji Siem Reap w Kambodży. Leży na 150-metrowym odcinku rzeki Stung Kbal Spean, 25 km od głównej grupy zabytków Angkor, które leżą w dolnym biegu rzeki.
Witryna składa się z szeregu kamiennych rzeźb płaskorzeźbowych w formacjach piaskowcowych koryta rzeki i brzegów. Jest powszechnie znana jako "Dolina 1000 Lingas" lub "Rzeka Tysiąca Lingas". Motywy rzeźb w kamieniu to głównie miriady lingamów, przedstawiane jako starannie ułożone wybrzuszenia, które pokrywają powierzchnię skały z piaskowca i wzory lingam-yoni. Istnieją także różne hinduskie motywy mitologiczne, w tym wizerunki bogów Śiwy, Wisznu, Brahmy, Lakszmi, Ramy i Hanumana, a także zwierząt.
Kambodżanie
Mieszkańcy Kambodży to w większości Khmerzy. Są oni narodem wyjątkowo przyjaźnie nastawionym do turystów i chętnie dzielą się swoją kulturą. Dzisiejsza kultura Kambodżańska jest wyjątkowo barwna – widać to po strojach, festiwalach, egzotycznej kuchni czy też wyglądzie miasta. Mieszkańcy Kambodży wierzą w moc kolorów, dlatego każdy dzień tygodnia posiada przypisaną barwę – są to odcienie kojarzące się z orientalną kulturą (m. in. czerwony, fioletowy, pomarańczowy). Wierzą, że zapewnia im to szczęście i spokój.
Niezapomnianym widowiskiem jest taniec apsara – występ kambodżańskich tancerek w pozłacanych strojach. Warto też skorzystać z tak egzotycznych dla nas atrakcji, jak skosztowanie grillowanych pająków, przejażdżka na słoniu czy też podróż bambusowym pociągiem.
Kampot
Niewielkie i spokojne miasteczko pełne kolonialnych domów, położone nad rzeką, wśród gór. Niedaleko stąd do Parku Narodowego Bokor. W okolicach Kampot kryją się solanki, plantacje pieprzu oraz sady pełne durianów. Warto wypożyczyć rower i podejrzeć, jak wygląda kambodżańska wieś i praca na polach ryżowych. W samym Kampot nie brakuje hosteli i knajpek tuż nad rzeką, gdzie można się zrelaksować w hamaku.
