Laos
Laos, oficjalnie Laotańska Republika Ludowo-Demokratyczna – państwo w Azji Południowo-Wschodniej, na Półwyspie Indochińskim. Stolicą jest Wientian (180 tys. mieszkańców), główna rzeka Mekong. Na północy Laos graniczy z Mjanmą i Chinami, na wschodzie z Wietnamem, na południu z Kambodżą, a na zachodzie z Tajlandią. Laos jest krajem socjalistycznym.
Laos jest państwem leżącym w Azji Południowo-Wschodniej na Półwyspie Indochińskim. Kraj ten tak jak inne państwa tego regionu są zdominowane przez religię i kulturę buddyjską, i charakterystycznym dla Azji Południowo-Wschodniej klimatem monsunowym. Ten górzysty kraj należy do najuboższych państwa świata, gdzie podstawą gospodarki jest rolnictwo.
Powierzchnia – 236 800 km².
Skrajne punkty – północny 22°50'N, południowy 14°00'N, zachodni 100°00'E, wschodni 107°50'E. Laos jest długi na około 900 km i szeroki na około 120 km (rozszerza się w północno-zachodniej części do około 27o km
Laos graniczy z następującymi państwami:
- Tajlandia – 1754 km
Laos nie ma dostępu do morza.
Klimat
Laos leży w strefie klimatu zwrotnikowego o jego monsunowej odmianie, przez co w kraju występuje zjawisko zmiennej cyrkulacji wiatrów, które przekładają się na ich roczny rozkład.
Laos jest krajem wilgotnym, obfitującym w opady, przyczyną jest rzeźba terenu, niewielka odległość od zbiorników wodnych jakimi są oceany (Spokojny i Indyjski) Maksimum opadowe przypada na miesiące letnie, kiedy wieje monsun południowo-wschodni. W zimie opady są niskie, ale rosną wraz ze wzrostem wysokości. Najwyższe opady notuje się na południu kraju, gdzie sięgają 3000 mm. Najniższe zaś na północy, gdzie średnio spada około 1000 mm rocznie.
Przebieg temperatur jest typowy dla krajów klimatów gorących. Najniższe wartości przypadają na miesiące grudzień-styczeń, średnie wartości wynoszą 16 °C na północy do 21 °C na południu. Jedynie wysoko w górach jest dość zimno, tam notuje się spadki nawet do 0 °C. Najgoręcej jest wiosną tuż przed nastaniem monsunu letniego. Na północy wartości termiczne wynoszą około 28 °C, na południu do 30 °C.
Flora i fauna
Świat roślinny jest bardzo bogaty. Lasy zajmują 54% powierzchni kraju i występują w nich liczne gatunki roślin charakterystycznych dla lasów podzwrotnikowych. Rosną tam drzewa tekowe, sandałowe i różane, a poza nimi rosną także hebanowce oraz dziko rosnące drzewa chlebowe i bananowce. W wyższych piętrach gór rosną lasy dębowe z drzewem laurowym. Na terenach wyżynny można spotkać płaty roślinności sawannowej. Pozostałe tereny są zajęte przez pola ryżowe i inne obszary wykorzystywane rolniczo.
Fauna Laosu jest bogata, reprezentowana jest przez gatunki typowe dla Regionu Indochińskiego. Duże ssaki zostało mocno przetrzebione, ale wciąż można spotkać w tym kraju słonia indyjskiego, tapira malajskiego i nosorożca sumatrzańskiego. Pospolite w Laosie są bawoły, głównie banteng, oraz jeleniowate jak sambar indyjski i barasinga. W Laosie występuje antylopa garna, a z drapieżników tygrys i lampart. Licznymi gatunkami w Laosie są małpy wąskonose takie jak makak i langur, do rzadkości należą gibony. Interesującymi mieszkańcami lasu są nietoperze owocożerne i lotokoty. Bogaty jest świat ptaków, głównie bażantowate, a także ptaki brodzące. Liczne są też gady, gdzie największymi wężami kraju są pytony. Z racji wilgotnego klimatu i dużego udziału lasów, licznie występuje szeroka gama owadów w tym wielu gatunków jadowitych pająków.
Obszary chronione zajmują 11,7% powierzchni kraju, głównym cele tychże terenów jest ograniczenie masowych wyrębów laotańskiego lasu.
Laos jest republiką ludową. Obowiązuje konstytucja z 14 sierpnia 1991. Głową państwa jest prezydent wybierany przez Zgromadzenie Narodowe na 5-letnią kadencję. Do jego zadań należy odwoływanie i powoływanie członków rządu za zgodą zgromadzenia. Jest jednocześnie naczelnym dowódcą sił zbrojnych. Władza ustawodawcza należy do Zgromadzenia Narodowego, składającego się z 85 deputowanych wybieranych przez naród na 5-letnią kadencję. Władzę wykonawczą sprawuje rząd.
Flaga Laosu – prostokąt podzielony na trzy poziome pasy: czerwony, niebieski, czerwony. Środkowy niebieski pas jest dwa razy szerszy niż czerwony dolny i górny. Pośrodku flagi znajduje się białe koło.
Kolor czerwony symbolizuje krew rozlaną w walce o niepodległość, niebieski bogactwo kraju. Białe koło natomiast oznacza księżyc widziany nad rzeką Mekong oraz jedność kraju pod komunistycznym rządem.
Obecna flaga Laosu istnieje od 1975 roku, kiedy to 2 grudnia została zatwierdzona przez komunistyczne władze. Do tego czasu flaga Laosu była czerwona ze trójgłowym białym słoniem (oznaczającym boga Erevan) pośrodku. Powyżej słonia mieściło się dziewięć parasoli, a on sam stał na pięciopoziomowym piedestale. Biały słoń jest królewskim symbolem w Azji południowo-wschodniej. Trzy głowy oznaczały trzy królestwa (Wientian, Luangprabang i Xiengkhoung), z których później powstało Królestwo Laosu. Parasole to podobnie jak biały słoń również symbol królewski, a piedestał oznaczał ustawy, na których oparte zostało Królestwo.
Godłem Laotańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej jest kompozycja hydroelektrowni oraz pól ryżowych i lasu pomiędzy którymi przebiega droga. Do 1991 całość zamykały w formie okręgu ryżowe kłosy zwieńczone pięcioramienną czerwoną gwiazdą, która symbolizuje komunizm, podobnie jak znajdujący się pod nią wizerunek sierpa i młota. Natomiast w dolnej części godła znajdują się koła zębate, symbolizujące przemysł. Godło utrzymane jest w stylistyce typowej dla krajów socjalistycznych, które czerpały wzór z godła ZSRR. Przekaz tego symbolu informuje o tym, że Laos jest krajem rolniczo-przemysłowym.
Czerwona szarfa oplatająca kłosy zawiera nazwę państwa (Laotańska Republika Ludowo-Demokratyczna). Po bokach szarfy zawierają inskrypcje ze słowami: " Pokój, Niepodległość, Demokracja, Jedność, Dobrobyt ".
Obecna wersja godła (od 1991) zamiast czerwonej gwiazdy, sierpa i młota oraz linii wysokiego napięcia zawiera wizerunek buddyjskiej świątyni That Luang.
Wientian– stolica Laosu, położona nad rzeką Mekong, w środkowo-zachodniej części kraju, tuż przy granicy z Tajlandią.
Terytorium miasta obejmuje 5 dzielnic, wchodzących w skład prefektury Wientian: Chantabuly, Sikhottabong, Xaysetha, Sisattanak i Hadxaifong. Istnieje też prowincja Wientian, która do 1989 tworzyła wraz z prefekturą Wientian jeden region administracyjny.
Obecna stolica Laosu została założona w 1560 roku przez króla Setthathiratha. Była to wówczas stolica królestwa Lan Xang. Po jego rozpadzie w 1707 roku, miasto stało się niezależnym królestwem. W roku 1779 zostało zdobyte przez wojska Syjamu, a w 1827 roku zostało przez nich zniszczone. Kilkadziesiąt lat później, w 1893 roku zajęli je Francuzi. Dopiero w roku 1949 roku miasto odzyskało niepodległość i zostało stolicą Laosu
Pakse w 1905 r. założyli Francuzi, docenili oni bowiem wygodne położenie: tutaj do Mekongu wpada rzeka Xe Don. Wtedy ustanowiono formalną stolicę Królestwa Champasak. W 1946 r. weszło ono w skład zjednoczonego Królestwa Laosu, które po wojnie wietnamskiej stało się Laotańską Republiką Ludowo-Demokratyczną.
W mieście znajdują się dwie ważne świątynie buddyjskie. Pierwsza z nich - położona nad rzeką Wat Luang - została wzniesiona w 1935 r. i jest zdecydowanie największa. Najstarszym elementem kompleksu jest szkoła klasztorna. Sama główna sala modlitewna zwraca z kolei uwagę niezwykłymi zdobieniami. Wejść strzegą z kolei piękne lwy. W okolicach świątyni odbywa się także znana z Luang Prabang poranna procesja mnichów (tzw. Tak Bak). Jest ona tutaj zdecydowanie mniej spektakularna, ale bardziej intymna - nie ma bowiem irytującego tłumu turystów.
Druga świątynia - nieco oddalona od centrum - to Wat Tham Fai. Została ufundowana w 1935 r. Zajmuje wielki obszar, stąd często organizowane są tutaj różne festiwale i inne religijne wydarzenia. Na rozległym terenie zwraca uwagę okazała Wieża Bębnów.
W głównym budynku przechowywany jest mały ślad stopy Buddy, stąd czasem dla określenia świątyni używa się nazwy Wat Pha Baht.
Po całym terenie rozsiane są liczne stupy upamiętniające zmarłych. Są one niezwykle kolorowe, a niektóre pokryto drobnymi szkiełkami, które wspaniale pobłyskują w słońcu. Warto pospacerować tutaj i odnaleźć także drzewo otoczone ołtarzami Buddy i małą birmańską kapliczkę.
Absolutnym "must visit" w Pakse jest Cafe Sinouk. To kawiarnia i restauracja należąca do jednego z najbardziej znanych plantatorów kawy w Laosie. Tutaj - w kolonialnym wnętrzu - można skosztować tego niezwykłego czarnego napoju, który serwowany jest w rozmaitych wersjach. Goście mogą spędzić czas na pięknym drewnianym tarasie. W menu znajdziemy świetne dania lokalne oraz... bagietki i słodkie wypieki - pozostałość po Francuzach.
Płaskowyż Bolaven to szczególny obszar. Rozciąga się na wysokości 1000-1300 m n.p.m. na kraterze wygasłego wulkanu, którego średnica wynosi ok. 40 km. Ze względu na wspaniały mikroklimat miejsce to docenili Francuzi, którzy postanowili zakładać tutaj plantacje kawy, bananów oraz drzew kauczukowych.
Większość z plantatorów wyjechała jeszcze w latach '50 XX w., kiedy Laos odzyskał niepodległość. Pozostali uciekli w kolejnej dekadzie, po wybuchu wojny wietnamskiej. Ta z kolei przyniosła wiele zniszczeń, a zaminowanie terenu jest ciągle problemem. Przy wielkim wysiłku społeczności międzynarodowej udaje się oczyścić obszar z tej śmiercionośnej broni, a uprawa kawy i herbaty powoli wraca.
Bolaven to przede wszystkim jednak kraina niezwykłych wodospadów. Ponieważ teren pokryty jest dość gęstą siecią dróg, dla turystów wyznaczono kilka pętli, które można pokonać np. na skuterze lub wynajętym autem. W zależności od zasobów czasowych można szlaki przemierzyć od 1 do 3 dni. Na trasie jest dostępnych sporo miejsc noclegowych.
Ciekawym miejscem, które warto odwiedzić jest Pha Suam. Niezwykłość tego wodospadu polega na jego długości i ciekawym kształcie, jaki tworzy uskok terenu. Słowo "Suam" oznacza po laotańsku "pokój", bo komora utworzona przez spadającą wodę jest niemal prostokątna. Niezwykle zagospodarowano tutaj teren: sam wodospad można podziwiać z kilku mostów, w tym jednego wiszącego i wykonanego z wikliny i łyka drzewnego.
Jednym z najbardziej spektakularnych wodospadów na Płaskowyżu Bolaven jest Tad Yuang. Woda spada tutaj z wysokości 40 m w dół kilkoma strumieniami. Otoczenie zielonej dżungli i skał, które tworzą swego rodzaju kocioł sprawia, że panuje niezwykły hałas. Doskonale zorganizowano infrastrukturę turystyczną, dzięki czemu ten cud natury można podziwiać z wielu perspektyw. Rozprysk wody jest tak ogromny, że nawet przebywając w pewnym oddaleniu, trzeba być przygotowanym na to, że będzie się mokrym. W najniższym basenie nurt nie jest bardzo silny i wielu śmiałków korzysta z kąpieli.
Wodospad Tad Hang
Ostatnim wodospadem jest Tad Fan (Fane). To dwie kaskady, które wyłaniają się z głębi dżungli i spadają ponad 100 metrów w dół. Wydaje się, że woda pojawia się znikąd i niknie w niebycie. Malownicze lasy deszczowe otaczające Tad Fan to niezwykłe miejsce, które zamieszkuje ponad 300 różnych gatunków ptaków. Utworzono tutaj park narodowy, w którym wciąż żyją dzikie zwierzęta takie jak słonie, tygrysy, lamparty i małpy.
Champasak jest bardzo małym, sennym, ale dość przyjemnym miasteczkiem, z wieloma hotelikami nad brzegiem rzeki i laotańsko-kolonialną architekturą. Tym, co przyciąga w to miejsce turystów, są położone w pobliżu ruiny khmerskiego kompleksu świątynnego Wat Phu.
Luang Prabang jest średniej wielkości miastem, dawną stolicą Laosu. Dziś jest prawdopodobnie najpiękniejszym miastem tego kraju, oraz jedną z jego największych atrakcji turystycznych. Oprócz dawnego pałacu królewskiego, kilku efektownych świątyń i klasztorów, można tu jeszcze podziwiać bardzo interesującą architekturę, będącą mieszanką wpływów tradycyjnej kultury Laosu oraz europejskiej, z czasów, gdy Laos był francuską kolonią. Miasteczko ma wspaniały klimat i jest idealnym miejscem na spacery, czy rowerowe przejażdżki.
W okolicy Luang Prabang znajdują się dość efektowne wodospady oraz jaskinie mieszczące w swoich wnętrzach świątynie. Można się do nich dostać tuktuk'iem, albo łodzią. Wśród turystów popularna jest także wyprawa do Whisky Village.
Na głównym deptaku miasta, po zmroku, rozkłada się tak zwany Nocny Bazar, można się na nim zaopatrzyć w pamiętki i nie tylko.
Luang Prabang jest umieszczone na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Zespół świątynny Wat Xieng Thong
Bardzo interesujący obiekt usytuowany na brzegu Mekongu. Wzniesiona w 1560 roku przez króla Setthathirath’a świątynia jest ze swoimi sięgającymi ziemi dachami typowym przykładem laotańskiej architektury (ściśle biorąc: północno laotańskiej). W królewskiej kaplicy w pobliżu bramy wschodniej znajdują się urny z prochami rodziny królewskiej.
Wodospad Kuang Si
Jaskinie Pak Ou
Jaskinia Złotych i Srebrnych Kwiatów – tuż obok Vang Vieng, bo zaledwie kilkanaście kilometrów, za miedzami i pod górą znajduje się magiczne miejsce z magiczną jaskinią. Tam możecie przez chwilę być sami (plus przewodnik) z tysiącami lat historii. W tej jaskini zobaczycie w świetle lampki czołówki cudowne złote kolory na suficie, magiczne srebrne i takie same niebieskie. Do tego ogromne stalaktyty i stalagmity łączące się w stalagnaty.
Tham Konglor (także Tham Kong Lo) – jaskinia krasowa w środkowym Laosie, w Górach Annamskich, o długości 12,4 km.
Przez jaskinię przepływa górny bieg Nam Hinboun, tworząc jeden z najdłuższych na świecie (ok. 7,5 km) i największych podziemnych przepływów (do 100 m³/s) rzeki
Góry Annamskie góry we wschodniej części Półwyspu Indochińskiego, w Wietnamie i Laosie.
Góry Annamskie rozciągają się wzdłuż wybrzeża morza południwochińskiego oddzielając dolinę Mekongu od wietnamskich nizin nadbrzeżnych. Pasmo rozciąga się południkowo na długości ok. 1100 km, opadając bardzo stromo na wschód, do morza i łagodnie obniżając się w kierunku zachodnim ku dolinie Mekongu. Najwyższym szczytem gór Annamskich jest leżący w Laosie Phou Bia, wysoki na 2.820 m. W Środkowym Wietnamie góry Annamskie osiągają wysokość do 2598 m n.p.m. i stanowią naturalną granicę między zamieszkanymi przez Wietnamczyków, żyznymi terenami nadmorskimi, a Płaskowyżem Zachodnim z ludnością należącą do wietnamskich mniejszości etnicznych.
Góry Annamskie zbudowane są z silnie zmetamorfizowanych skał prekambryjskich. Wiek ich określono jako archaiczny. Stanowią one wschodnią, najwyższą część masywu indochińskiego.
W czasie trwania wojny wietnamskiej przez góry te przebiegał tzw. „Szlak Ho Chi Minha”.
Równina Dzbanów – teren o wielkim znaczeniu historycznym i kulturalnym w Laosie, zarzucony tysiącami kamiennych urn.
Obszar ten (geograficznie Płaskowyż Xiangkhoang) leży na północnym krańcu Gór Annamskich, głównego pasma górskiego na Półwyspie Indochińskim. W związku z tym, że obszar ten był terenem zaciętych walk podczas wojny laotańskiej w latach 1954–1975, nazwą Równina Dzbanów obejmuje się zazwyczaj cały Płaskowyż Xiangkhoang, a nie jedynie stanowiska archeologiczne związane z tajemniczymi urnami.
Archeolodzy są przekonani, że urny, których powstanie datuje się na okres pomiędzy VI wiekiem p.n.e. a IX wiekiem n.e, są dziełem prehistorycznego ludu z grupy językowej mon-khmer, którego kultura jest w dzisiejszych czasach zupełnie nieznana. Antropolodzy i archeolodzy nie są zgodni, czy gigantyczne naczynia były urnami grzebalnymi, czy też służyły do przechowywania żywności lub wody.
Ponad 400 stanowisk archeologicznych znajduje się w centrum Płaskowyżu Xieng Khouang. Jednak identyczne urny znaleziono na obszarze od Płaskowyżu Khorat w Tajlandii na południu, aż po pasmo wzgórz Chaar w północnych Indiach, gdzie archeolodzy stwierdzili bez wątpienia, że były urnami grzebalnymi. Urny zdają się być umieszczane linearnie lub w znacznych skupiskach, jakby na szlaku handlowym z delty Mekongu po Indie. Z drugiej strony, urnom odkrytym w górzystym rejonie nie towarzyszyły żadne pochówki, co może oznaczać, że te odkryte wcześniej były dziełem ludności niezwiązanej z twórcami obiektów
Równina Dzbanów jest jednym z najniebezpieczniejszych stanowisk archeologicznych na świecie. Tysiące niewybuchów, przede wszystkim bomb kasetowych, pozostałość masowych bombardowań amerykańskich w czasie wojny w Laosie, są do dziś przyczyną nieszczęśliwych wypadków. Turyści mogą bezpiecznie zwiedzać jedynie stanowiska oznakowane numerami od 1 do 3 zwracając przy tym bacznie uwagę na tablice ostrzegawcze.
